VOIS Kıbrıs'ın Meclis Binası Önündeki Uluslararası Öğrenci Sorunlarına İlişkin Basın Açıklaması

Bizler bugün, VOIS Kıbrıs ve diğer uluslararası öğrenci kuruluşlarından temsilciler ile dostlarımız: Kuir Kıbrıs, Mülteci Hakları Derneği ve Gazimağusa Gençlik Birliği olarak; uluslararası öğrencilerin karşı karşıya olduğu sorunları vurgulamak ve herkese açıklamak için buradayız. Bu sorunların bir kısmı yıllardır sürerken, bir kısmı da küresel salgının etkisiyle ve yetkililerin aldığı kararlarla son zamanlarda başlamış, KKTC'deki birçok uluslararası öğrencinin hayatına dokunarak şiddetlenmiştir. Bugün, 3 Eylül 2021 itibariyle, Sağlık Bakanlığı'nın koyu kırmızı ve gri renkli ülke kategorilerindeki öğrencilerin Kuzey Kıbrıs'a girip karantinalarını “merkezi karantina”da geçireceklerini açıklamasının üzerinden yaklaşık 20 gün geçti. Ardından bu kararı değiştiren ve koyu kırmızı ve gri ülkelerden gelen öğrencilerin adresleri olduğu sürece ev karantinasına girebileceklerini belirten yeni bir açıklama yapılmış olmasına rağmen, bugüne kadar hala bu kararın zorluklarını çekiyoruz. Merkezi karantina duyurusu hiçbir üniversiteden gelmedi ki bu bizim uzun zamandır sıkıntı çektiğimiz bir sorundur. Çünkü üniversiteler uluslararası öğrencilerle ilk ve doğrudan temas hattı olmalı. Ancak birçok duyuru sadece uluslararası öğrencilerin bilmediği devlet kurumlarının web sitelerinde ve sosyal medya hesaplarında yapılmaktadır. Merkezi karantinaya ilişkin duyuru ise inanılmaz derecede belirsizdi. Daha sonradan 5.400 TL'ye mal olduğunu öğrendiğimiz bu merkezi karantinanın ne olduğu, nerede olduğu veya ne kadar olduğuna belirtilen hiçbir açıklama yoktu. Bununla birlikte, o zamandan beri yüzlerce uluslararası öğrenci adaya geldi ve geliyor. Bilgilerin muğlak olması ve üniversiteler gibi uygun kanallarda yaygın olarak yayınlanmaması nedeniyle, gelen birçok öğrenci böyle bir politikadan haberdar bile değildi ve Ercan'dan sınır dışı edilmek zorunda kaldılar. Çoğu zaman ödedikleri öğrenim ücretlerini ve biletlerinin ücretlerini kaybettiler. Konuyla ilgili bilgilendirilmeyenler sadece öğrenciler değil, havaalanları ve havayolları şirketleri bile bilgilendirilmiyor! Bugüne kadar, koyu kırmızı ve gri ülkelerden gelen öğrencilerin evde karantina uygulayabilecekleri resmi olarak duyurulsa bile, hala uçağa binmek için merkezi karantina ücreti talep eden havayollarına dair raporlar alıyoruz. Bununla birlikte, muhaceret görevlilerinin Ercan Havaalanı’nda öğrencilere yönelik muamelesi ve öğrencilerin baş etmek zorunda oldukları koşullarla ilgili de sorunumuz var. Öğrenciler merkezi karantina ücretini ödeyemediklerinde veya banka havalesi işlemi yapmak için bir zamana ihtiyaç duyduklarında, herhangi bir güvenlik prosedüründen yoksun olan, bazen 10 saat

boyunca tutuldukları, yetersiz gıda ve bazen kötü muamele olan küçük bir hapishane hücresine başkalarıyla birlikte konulmaktadırlar. Öğrenciler adaya girişlerinden sonra eğer karantina ücretini ödeyebilirlerse maalesef bu kez de daha başka sorunlarla karşılaşıyorlar. Karantina koşulları çoğu durumda korkunç. Öğrencilere yetersiz yiyecek veriliyor, bu onların beslenmesine yetmiyor ve bazı durumlarda öğrencilerden kendi sularını ödemeleri isteniyor! Hatta bir öğrencinin kronik bir hastalığı varsa, özel ilaca veya sağlıklı gıdaya ihtiyacı varsa, bu ihtiyaçları onlara verilmemektedir. Ayrıca öğrenciler odaların içine çiftler halinde yerleştirilmekte ve bu da karantinanın anlamını tamamen ortadan kaldırmaktadır. Geçenlerde söz konusu karantina konusuyla ilgili bir anket yaptık ve 15 Ağustos'tan bugüne kadar anketimizi dolduranlardan 106'sı parasını ödeyip merkezi karantinaya girdi ve birçoğu ne tür deneyimler yaşadıklarını bizimle paylaşıyor. Bu deneyimlerin çoğu sosyal medyamızda mevcuttur. Merkezi karantinaya girenlerin 13'ü, aslında geçtiğimiz günlerde bize koyu kırmızı ve gri ülkelerden gelen öğrencilerin adresleri olduğu sürece ev karantinasına girebilecekleri söylendikten sonra girdiler. Yakın zamanda 614 katılımcıyla gerçekleştirdiğimiz başka bir ankette, katılımcıların %85,9'u hibrit veya çevrimiçi bir eğitim biçimini tercih ederken, %14'ü yüz yüze bir eğitim biçimini tercih ettiğini belirtti. İnternet üzerinden yanıt verenlerin büyük çoğunluğunun ekonomik nedenlerinin yanı sıra güvenlikleriyle ilgili gerekçeleri de vardı ve bazıları COVID olduğu ya da iyileştiği için seyahat edemeyeceklerini belirtirken, diğerleri ülkelerinin seyahat etmelerine izin vermediğini söyledi. Peki bu öğrenciler için hangi planlar yapılıyor? Bu konuyla ilgili sorumlularla görüştük ve bize yeni bir sistem, iyileştirmeler ve düzenlemeler vaat ettiler ama henüz bir şey görmedik. Evet, Ulaştırma Bakanlığı'na göre merkezi karantina politikası kaldırıldı ve tüm kategorilerdeki öğrenciler artık evde karantinaya alınabiliyor. Ancak bu gerçekte yansıtılmıyor. Havayolları tarafından merkezi karantina ücreti için ödeme yapmaları istenen öğrencilerden hala her gün onlarca mesaj alıyoruz. Bu karar alınmışsa havayollarına bir telefonla bilgi vermek neden bu kadar zor? Ya da en azından üniversitelerden ve hükümetten öğrencilerin araması için bir telefon hattı kurulsun, neden Ercan'daki muhaceret görevlileri bu konuda bilgilendirilmiyor? Tüm bunlar bir yana, çok yakında yeni bir dönem başlıyor. Önümüzdeki dönem tüm üniversitelerde resmi olarak yüz yüze eğitime başlanması yönünde hükümet kararı alındı. Bu kararlar neden sadece bu hafta İngilizce olarak kamuya duyurulmuştur? Üniversiteler bunu

duyurmak için neden eğitimin başlamasına sadece haftalar kala Ağustos sonu ve Eylül başına kadar beklediler? Öğrenciler bu kadar kısa sürede seyahat, konaklama, harcama planlarını nasıl yapacaklar? Yüz yüze eğitimde öğrencilerin güvenliğini sağlamak için ne gibi planlar ve adımlar atıldı? Sınıflar yeterince geniş mi? Üniversitelerin yaptıklarını kim denetleyecek? Başka bir salgın olursa, sağlık sistemi bunu kaldırabilecek kapasiteye sahip mi? Yeterli yatak var mı? Kararla ilgili olarak şunları merak ediyoruz: Adaya gelen uluslararası öğrencilerin güvenliğine öncelik verildi mi? Bu güvenlik planları neden tüm öğrencilerin görmesi için yayınlanmadı? Bize sosyal mesafenin yanı sıra rastgele PCR testleri yapılacağı söylendi, herkesi bu konuda bilgilendirin! Öğrencilerin aileleri çocuklarını neye gönderdikleri konusunda kaygılı, endişeli, çocuklarına ne olacağını bilmeye hakları var! Geçmiş deneyimleri göz önünde bulundurursak, bu plan ve kararların ne kadarının uygulanacağını biliyoruz, şu anda herhangi bir halka açık yere girin, maske takan insanlar görüyor musunuz? Sömestr ilerledikçe bu kararların takip edilmesini bekliyor musunuz? Tüm üniversiteler, uygulamaya konulan herhangi bir güvenlik planının uygulanmasını izlemek ve sağlamak için gerekli kapasite ve kaynaklara sahip mi? Belki sınıfta sosyal mesafeye uyulacak, peki ya onun dışında? Peki toplu taşımada? Sağlık Bakanlığı'ndan denetimler gerçekten yapılacak mı? Bizim endişe ettiğimiz şey; uluslararası öğrencilerin yüz yüze eğitim sebebiyle buraya zorunlu olarak getirilmeleri ve sonra başka bir dalga olduğunda, yapayalnız bırakılacak olmaları, fiziksel, zihinsel ve finansal olarak harap olmalarıdır. Ve eğer böyle bir şey olursa, bu uluslararası öğrencilerin sorumluluğunu doğrudan hükümete ve sorumlu kurumlara yükleriz. Bu nedenle, öğrencilerin seyahat etmeye zorlanmadığı, seçme özgürlüğüne sahip oldukları ve kararlarının sonuçlarına katlanabilecekleri hibrit bir sistemi savunuyoruz. Ayrıca geçen yıl salgın ve küresel mali krizden kaç öğrencinin etkilendiğini, birçoğunun aile bireyini kaybettiğini, birçoğunun COVID'e yakalandığını ve birçoğunun gelir ve finans kaynaklarını kaybettiğini de unutmayalım. Peki, bu olumsuz koşullar altında onları seyahat etmeye nasıl zorlamayı umuyorsunuz? Asgari olarak, bir sonraki yarıyıl için fahiş geç kayıt cezaları ile dönem dondurma ücretlerinden feragat etmenizi rica ederiz. KKTC'deki uluslararası öğrenciler olarak yıllardır bizi rahatsız eden diğer konular şunlardır:

• Emlak ve üniversite acentelerinin denetimsiz olarak serbestçe gezinmesine izin verilmesi, birçoğunun öğrencileri dolandırması ve onları doğrudan insan kaçakçılığına yönlendirmesi.

• Birçok üniversitede görevin kötüye kullanılması ve eğitimin düşük kalitede olması, çoğu durumda öğrencilere hangi olanaklara sahip oldukları konusunda doğrudan yalan söylemeleri, üniversitedeki yetersiz İngilizce seviyesi ve öğretim kalitesi.

• Tüm kurumlarda ciddi bir iletişim, bilgi ve şeffaflık eksikliği, uluslararası öğrencilere kendileriyle ilgili konularda doğrudan bilgi aktarılmaması ve aktarılsa bile çoğunlukla Türkçe dilinde yapılması.

• Öğrencileri aşı yaptırmaya veya aşı konusunda eğitmeye teşvik eden ikna edici kampanyalar olmaması, öğrencilere yönelik düşmanlığa sebep olan yabancı düşmanlığı ve ırkçı tutumlarla mücadele eden kampanyalar olmaması.

• Öğrencilerin bir parçası olduğu barınma sektöründe denetim ve düzenleme eksikliğinin olması. Öğrenciler sorunla karşılaştıklarında nereye şikâyet edeceklerini, kiracı olarak haklarının neler olduğunu bilmemekteler. Birçok ev sahibi ırkçılık, yabancı düşmanlığı veya dolandırıcılık yapmasına rağmen öğrenciler konuyla ilgili nereye gideceklerini bilmemekte ve polise giderlerse dinlenilmemektedirler.

• Uluslararası öğrencilerin çalışma koşulları da göz ardı edilmektedir. Birçok işveren, öğrencilere çalışma izni vermemekte, birçok işveren yasadışı olan şantiyelerde çalışmak için öğrencileri işe almakta, birçok öğrenci maaş kesintileri ve işverenlerinden ödeme alamama sorunu yaşamaktadır. Ayrıca pek çok öğrenci sözleşmesiz ve asgari ücretin altında çalışmaktadır. Öğrenciler işçi olarak haksızlığa uğradıklarında nereye şikâyet edecekleri konusunda bilgilendirilmemektedir.

• Ve daha fazlası. Peki ne zamana kadar? Ne zamana kadar sözler verilecek ama tutulmayacak? Durumun düzeleceği bize ne kadar süre söylenecek? Öğrencilere daha ne kadar endişelenmemeleri söylenecek? Taleplerimizi yineliyoruz:

• Karantina durumuyla ilgili ayrıntılı bir duyuru yayınlanmalı; yeni öğrencilere ve eski öğrencilere ne olacağı, nerede kalacakları, ödeme yapılacaksa ne kadar ödeyecekleri, evde kalıyorlarsa ve oda arkadaşları varsa ne olacağı gibi konularda açıklama

yapılmalıdır. Açıklamada tüm detayları yer almalı, üniversitelerde ve öğrencilerle ilgili tüm kurumlarda yayınlanmalıdır.

• Merkezi karantina için ödeme yapmak zorunda kalan tüm öğrencilere para iadesi yapılmalıdır.

• Yüz yüze eğitimin güvenlik prosedürleri hakkında çok detaylı bir plan yayınlanmalı, uygulanabilir ve güvenli olduğundan emin olmak için ne gibi adımlar atılacağı, başka bir kapanma olması ve çevrimiçi duruma geri dönülmesi durumunda öğrencileri korumak için hangi önlemlerin alındığı belirtilmelidir.

• Öğrencilerin takip sistemi kelepçesini takarken imzaladıkları Güvende Kal sözleşmeleri İngilizce'ye çevrilmelidir.

• Uluslararası öğrenciler için önemli olan duyuruları, bilgileri ve iletişimleri yayınlarken İngilizce'ye çevirmek için daha fazla çaba gösterilmelidir.

• Üniversitelerle çalışan tüm doğrulanmış acentelerin bir listesi web sitelerinde yayınlanmalı ve öğrencilere duyurulmalıdır. Böylece öğrenciler hangi acentelerle çalışacaklarını bilecekler, aynı zamanda öğrencileri suiistimal eden ve dolandıran ajansların cezalandırılması için yasaların oluşturulması ve uygulanması sağlanacaktır.

• Uluslararası öğrencilerin sorunlarını tartışmak ve çözmek ve ortaya çıkan bu tartışmalar ile çözümlerin gelecekteki süreçleri kolaylaştırması için VOIS Kıbrıs'ın yanı sıra tüm ilgili organ ve makamların dahil olduğu ortak bir komite oluşturulmalıdır. Biz buraya husumetle değil, barış içinde geliyoruz ve ülkenin içinden geçtiği güçlü mali zorlukları anlıyor, bunları göz önünde bulundurarak onu geliştirmeye ve güçlendirmeye yardımcı olmak istiyoruz. Tüm bu kararların, doğru kontrolleri ve prosedürleri uygulamaya koymak için ilgili makamlar tarafından kaynakları harcamak pahasına alınmasını kabul etmiyoruz. Ancak tek beklentimiz, uluslararası öğrencilere empati ile bakılması ve özellikle onları etkileyen kararlarda marjinalleştirilmemeleri veya son öncelik olarak görülmemeleridir. Uluslararası öğrencileri çocuklarınız olarak göreceğinizi ve öyle olduklarını hayal edeceğinizi umuyoruz. En kısa zamanda belirttiğimiz konularda hızlı bir çözüm ve ilerleme olmasını temenni ediyoruz. Öğrencilerin sağlığı buna bağlıdır.